Chúng tôi sẽ trình bày từng biện pháp và giải đáp các thắc mắc, để các bạn cân nhắc và chọn biện pháp phù hợp nhất với mình. Xin lưu ý: Khi bàn về hiệu quả, chúng tôi dùng cách diễn đạt “hiệu quả 98%” hay “hiệu quả 60%”, có nghĩa là 100 người sử dụng trong một năm thì có 98 hoặc 60 người tránh thai thành công, số còn lại thất bại.

Trước tiên chúng tôi sẽ trình bày các biện pháp “hiệu quả”:

- Bao cao su (nam giới).

- Bao nữ giới.

- Vòng tránh thai.

- Thuốc uống tránh thai.

- Thuốc tiêm tránh thai.

- Thuốc diệt tinh trùng.

- Triệt sản.

Sau đó là các phương pháp “kém hiệu quả”:

- Kiêng giao hợp âm đạo.

- Xuất tinh ngoài âm đạo.

- Tính vòng kinh.

- Cho con bú.

Một lời khuyên nhỏ: Nếu còn chưa rõ về hệ sinh dục hai giới, về cơ chế thụ thai, bạn hãy đọc lại chương đầu, điều đó giúp bạn hiểu về các biện pháp tránh thai một cách dễ dàng.

Các biện pháp tránh thai “hiệu quả”

Các biện pháp thuộc nhóm này được sử dụng rộng rãi do hiệu quả tránh thai cao. Và bạn cũng nên lưu ý rằng các biện pháp này chỉ thực sự hiệu quả nếu bạn sử dụng nó đúng cách, đúng lúc.

* Bao cao su

Bao cao su là túi nhỏ bằng chất liệu mỏng, mềm và nhạy cảm. Nếu người nam đeo bao khi sinh hoạt tình dục, bao sẽ giúp hai bạn không tiếp xúc với các dịch sinh dục của nhau, có hiệu ích cho nhiều cặp vợ chồng không hợp đặt vòng, không mua được thuốc uống. Bao cũng là cách tránh thai thuận tiện cho các cặp bạn trẻ, các cặp vợ chồng hay đi công tác ít khi gần gũi. Cũng có những cặp vợ chồng đứng tuổi đã dùng bao từ hai ba chục năm nay. Ngoài ra, bao cũng là biện pháp hỗ trợ cho người mới triệt sản...

Bao cao su giúp cánh mày râu được chủ động trong việc tránh thai, không phải phụ thuộc hoàn toàn vào phụ nữ. Điều này cũng khiến cho hai bên nam nữ thêm “đoàn kết” vì phái nữ thích phái nam nhận lấy chút trách nhiệm này.

So với các biện pháp “tránh thai” hiệu quả khác, bao cao su là “tự nhiên” nhất, không can thiệp vào hoạt động của cơ thể, không có tác dụng phụ. Nó lại còn giúp nhiều bạn nam “dai sức” hơn, thoả mãn người nữ nhiều hơn. Bạn gái thì được khô ráo, không bị chảy tinh dịch sau khi giao hợp. Ngoài ra, bao còn một ưu điểm vô cùng to lớn nữa: là công cụ đắc lực ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục, trong đó có HIV.

Cách dùng: Bao tốt, đúng lúc, đeo đúng, tháo đúng

Bao tốt: Bao mới, chưa hết hạn, vỏ nguyên vẹn, không quăn queo, bao không rách, không giòn, màu không loang lổ. Không dùng lại. Không tuột bao ra trước khi đeo.

Đúng lúc: Bạn nam đeo bao khi dương vật cương, trước khi dương vật tiếp cận bộ phận sinh dục của bạn tình. Giao hợp xong, bạn rút dương vật khỏi người bạn tình khi còn cương.

Đeo đúng:

+ Đẩy bao về một phía, xé vỏ bao và lấy ra nhẹ nhàng, tránh làm rách bao

+ Bóp núm bao cho không khí ra ngoài. Đặt bao lên dương vật cương, vòng cuốn ra ngoài.

+ Vuốt tuột vòng cuốn ra để bao che toàn bộ dương vật cho đến tận gốc.

Tháo đúng:

+ Một tay nắm miệng bao, rút dương vật ra khi còn cương.

+ Tháo bao ra, vứt bao, tránh tràn tinh dịch ra ngoài.

+ Không để dương vật lại gần bộ phận sinh dục bạn tình nữa.

* Bao nữ giới

Loại này bắt đầu xuất hiện trên thị trường nhưng chưa được phổ biến ở Việt Nam. Bao được cho vào âm đạo trước khi giao hợp, giúp cặp bạn tình tránh tiếp xúc với dịch sinh dục của nhau. Bên trong bao có một vòng nhỏ di động, giúp bạn gái dễ cho bao vào âm đạo. Vòng lớn hơn ở bên ngoài giữ không cho bao tuột cả vào trong âm đạo, đồng thời che phủ âm hộ và trùm kín dương vật đến tận gốc khi giao hợp. Bao chỉ dùng một lần.

Nếu sử dụng đúng và thường xuyên, bao nữ sẽ có tác dụng tránh thai khoảng 95%. Ngoài ra, nó còn giúp tránh sự lây truyền bệnh qua đường tình dục, trong đó có cả HIV.

Bao có chất trơn rất ướt, thuận tiện cho sự di chuyển dương vật khi giao hợp, và cũng để có thể đặt vào âm đạo một cách dễ dàng. Tuy vậy, nếu chưa từng sử dụng, bạn nên thử tập trước. Bạn gái có thể đặt bao vào âm đạo ngay trước khi sinh hoạt tình dục hoặc từ vài tiếng trước đó. Cũng như với bao nam giới, người bạn tình có thể đặt bao vào âm đạo bạn nữ trong khúc dạo đầu ái ân.

Trong khi giao hợp, bao có thể xê dịch một chút, và một số người cho biết có tiếng kêu sột soạt nho nhỏ. Nếu thấy vậy, bạn đừng ngạc nhiên. Miễn vòng miệng bao ở bên ngoài phủ âm hộ là được.

Cách đặt bao:

+ Xé vỏ, lấy bao ra nhẹ nhàng. Vân vê nhẹ cho dịch trơn đẫm hết bao. Bóp hẹp hình vòng nhỏ, cầm bao chắc chắn.

+ Tay cầm bao đưa vào âm đạo, tay kia vạch môi sinh dục dẫn đường. Đưa bao vào sâu hết mức có thể đưa được.

+ Đưa ngón tay vào trong bao, tìm chạm vòng nhỏ, đẩy bao sâu lên đến hết âm đạo. Tránh đừng để bao bị xoắn.

+ Tháo bao: xoắn miệng bao để giữ tinh dịch ở trong, kéo nhẹ bao ra.

Ngoài bao của nam giới và bao của nữ giới còn có một số dụng cụ màng ngăn tránh thai dành cho nữ giới. So với bao, các loại này có nhược điểm là không phòng được các bệnh lây qua đường tình dục. Các nước phương Tây đã sử dụng mũ cổ tử cung và màng ngăn âm đạo, nhưng các loại đó không phổ biến ở nước ta vì giá thành cao, lại đòi hỏi đo đúng cỡ.

* Vòng tránh thai

Vòng tránh thai là một dụng cụ nhỏ bằng nhựa được đặt vào tử cung. Gọi là “vòng” vì mấy chục năm trước ta dùng loại có hình tròn như cái nhẫn chứ thực ra, vòng có nhiều loại như hình chữ S, chữ T... Hai loại thông dụng hiện nay là vòng hình chữ T và hình cánh cung, có quấn đồng. Đuôi vòng có hai dây nhỏ thò ra âm đạo độ 2-3 cm, giúp kiểm tra vòng còn ở đúng vị trí hay không.

Vòng tránh thai ngăn không cho trứng làm tổ ở niêm mạc tử cung, đồng thời cũng cản trở sự gặp gỡ giao duyên của trứng và tinh trùng. Biện pháp này đạt hiệu quả khoảng 98%.

Nhược điểm của biện pháp này là không phải ai cũng sử dụng được. Nếu không hợp, nó sẽ khiến bạn đau bụng, đau lưng hoặc ra máu kinh nhiều, thậm chí gây thiếu máu.

Một nhược điểm nữa là khi mang vòng, nếu bạn bị viêm nhiễm đường sinh dục thì viêm nhiễm có thể theo vòng lan lên trên, gây viêm phần phụ và có thể gây chửa ngoài tử cung. Vì vậy, trước khi đặt vòng, bạn cần được khám phụ khoa để nếu có viêm nhiễm thì chữa khỏi trước khi đặt vòng. Nếu trong thời gian mang vòng mà thấy có triệu trứng viêm nhiễm như dịch âm đạo vàng, xanh, ra nhiều, mùi hôi khó chịu, âm hộ ngứa ngáy, bạn hãy đi khám ngay để được chữa trị. Khi điều trị, cán bộ y tế có thể tạm tháo vòng, trong thời gian đó, bạn hãy sử dụng một biện pháp tránh thai khác.

- Hình như vòng của tôi nó rơi ra, làm thế nào bây giờ?

- Bạn hãy đến gặp cán bộ y tế yêu cầu xử lý. Đừng tự tay lấy vòng ra, làm vậy có thể gây tổn thương tử cung, cổ tử cung, âm đạo

- Nếu đặt vòng mà thấy đau bụng hay có vấn đề khác thì sao?

- Bạn hãy đi khám. Nếu vòng không đúng vị trí, cán bộ y tế sẽ đặt lại cho bạn. Nếu không thích, bạn có thể yêu cầu tháo vòng, nhưng phải sử dụng một biện pháp tránh thai khác ngay lập tức.

- Tôi chưa chồng mà đặt vòng thì có sao không?

- Cán bộ y tế thường không muốn đặt vòng cho người chưa có con vì viêm âm đạo là một bệnh khá phổ biến. Họ sợ bạn không may bị các vi khuẩn gây viêm lan lên ống dẫn trứng, có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.

* Thuốc uống tránh thai

Thuốc uống tránh thai có 3 loại: thuốc uống tránh thai thông thường (loại có 2 hoóc môn), thuốc uống tránh thai chỉ có một hoóc môn và thuốc tránh thai khẩn cấp.

- Thuốc uống tránh thai thông thường

Đây là loại thuốc chứa hai thứ hoóc môn sinh dục nữ (oestrogen và progesteron), dùng cho phụ nữ. Trên thị trường hiện có nhiều nhãn hiệu như Choice, Rigevidon, Marvelon, Microgynon.

Thuốc có tác dụng cơ bản là điều chỉnh một chút các mức hoóc môn của cơ thể, làm cho trứng không rụng. Ngoài ra, thuốc còn làm mỏng niêm mạc tử cung để trứng nếu được thụ tinh thì cũng khó làm tổ, làm đặc chất dịch nút cổ tử cung để cản tinh trùng đi qua, giảm sự di chuyển của tinh trùng trong ống dẫn trứng. Thuốc có hiệu quả rất cao, khoảng 99%.

Thuốc có thể giúp bạn có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, giảm lượng máu kinh, bớt nguy cơ thiếu máu, giảm đau bụng, đau lưng trước và trong khi hành kinh. Một số nghiên cứu còn cho thấy thuốc giảm nguy cơ ung thư buồng trứng trong trường hợp chưa có u xuất hiện.

Đa số phụ nữ đều dùng được thuốc uống tránh thai, chỉ trừ những người bị bệnh tim, bệnh gan, huyết áp cao, đái đường, người trên 35 tuổi hút thuốc lá, người đang sử dụng thuốc chữa bệnh phổi, lao, người có u hay ung thư ở vú hoặc cơ quan sinh dục. Nếu bạn không rơi vào các trường hợp này, bạn có thể sử dụng thuốc tránh thai mà không ảnh hưởng đến sức khoẻ. Riêng với phụ nữ cho con bú, thuốc có thể làm giảm lượng sữa một chút. Những người này sẽ sử dụng loại thuốc khác không ảnh hưởng đến sữa.

Khi bắt đầu sử dụng, cơ thể phải làm quen với thuốc. Do đó, một số ít người sẽ gặp tác dụng phụ như rong huyết, buồn nôn, cương vú, đau đầu, tăng cân nhẹ, vô kinh, thay đổi tâm trạng, trứng cá. Trong vòng ba tháng, cơ thể sẽ quen thuốc, các tác dụng phụ biến mất.

Cách uống:

Bạn có thể bắt đầu uống vào bất cứ ngày nào trong chu kỳ. Thông thường, người ta chờ đến khi hành kinh mới bắt đầu uống thuốc (để biết mình không có thai). Khi mới uống, thuốc chưa có tác dụng ngay mà bạn phải chờ một tuần thuốc mới bắt đầu có tác dụng.

Bạn uống mỗi ngày một viên, uống hằng ngày chứ không phải chỉ uống vào ngày “đi lại”. Để dễ nhớ, bạn nên uống vào một giờ nhất định. Có nhiều người sợ quên đã nghĩ ra mẹo uống thuốc vào lúc làm một việc ngày nào cũng phải làm, chẳng hạn sau khi đánh răng buổi sáng, khi ăn cơm chiều...

Thuốc uống tránh thai có hai loại vỉ. Một loại chỉ có 21 viên, bạn uống thứ tự theo mũi tên in trên vỉ, hết vỉ thì nghỉ 7 ngày rồi uống vỉ tiếp theo. Phổ biến hơn là loại vỉ 28 viên, bạn cũng uống theo mũi tên, hết vỉ này thì uống tiếp vỉ sau ngay, không nghỉ.

Khi muốn có con, bạn chỉ cần ngừng uống thuốc, trứng sẽ rụng trở lại ngay hoặc chậm nhất trong vòng vài tháng, khi đó bạn lại có khả năng thụ thai.

Có khi bạn quên uống một viên thuốc. Trong trường hợp này, khả năng có thai không lớn. Tuy nhiên, để đề phòng, bạn hãy làm đúng như sau:

+ Quên 1 viên: Khi nhớ ra, bạn uống viên đó ngay, viên sau uống vào đúng giờ uống thông thường. Trong vòng 48 tiếng sau đó, bạn nên tránh giao hợp hoặc nếu giao hợp thì dùng bao cao su. Sau đó bạn uống tiếp vỉ thuốc như bình thường.

+ Quên 2 viên: Uống bù ngay hai viên khi nhớ ra, viên tiếp theo uống vào giờ thông thường. Nếu có giao hợp, bạn nên dùng bao cao su cho đến khi uống hết vỉ thuốc.

+ Quên 3 viên: Bạn vứt vỉ đang uống đi, bắt đầu một vỉ mới. Có thể coi như bạn mới bắt đầu dùng thuốc, 7 ngày đầu tiên chưa có tác dụng, tránh giao hợp hoặc dùng bao cao su nếu giao hợp.

- Uống thuốc tránh thai, tôi có mọc râu giống đàn ông không?

Không. Thuốc tránh thai chỉ chứa hoóc môn sinh dục nữ, không thể khiến bạn giống đàn ông được.

- Uống thuốc tránh thai, về sau có bị vô sinh không?

Không. Trước kia, thuốc tránh thai có liều hoóc môn rất cao, đôi khi có thể ức chế hoàn toàn hoạt động của buồng trứng nên không có lợi. Nhưng về sau, khoa học đã xác định không cần sử dụng liều cao nên các loại thuốc tránh thai hiện nay chỉ chứa một liều nhỏ hoóc môn, do vậy trứng vẫn phát triển, chỉ không rụng mà thôi. Khi ngừng uống thuốc, bạn sẽ rụng trứng trở lại, chậm nhất là trong vòng vài tháng. Lúc đó, bạn lại có khả năng thụ tinh và mang thai bình thường. Bạn đã biết chỉ cần quên một, hai viên thuốc là đã có khả năng rụng trứng, vậy đừng lo dùng thuốc bị vô sinh, bạn nhé.

- Uống thuốc tránh thai có hại cho sức khoẻ không?

Không. Đa số phụ nữ đều dùng được thuốc tránh thai, chỉ trừ những người bệnh tim, gan, cao huyết áp, đái đường, người trên 35 tuổi hút thuốc lá, người đang sử dụng thuốc chữa bệnh phổi, lao, và những người đã phát hiện có u hay ung thư ở vú hoặc cơ quan sinh dục. Thuốc tránh thai không có hại mà còn có tác dụng giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư buồng trứng ở phụ nữ.

- Có phải uống vài tháng lại phải nghỉ một tháng không?

Không. Trước kia, thuốc tránh thai có liều hoóc môn cao nên bác sĩ khuyên uống vài tháng lại nghỉ một tháng để phục hồi việc tiết hoóc môn của cơ thể. Còn thuốc tránh thai bây giờ liều thấp nên buồng trứng vẫn hoạt động và tiết hoóc môn bình thường, do đó không cần phải nghỉ.

- Liệu sau khi ngừng thuốc có đẻ sinh đôi, sinh ba không?

Không. Sau khi ngừng thuốc, hệ sinh sản trở lại hoạt động bình thường.

- Tôi quên thuốc một hôm và có thai, nhưng không biết nên vẫn uống tiếp mất một tháng. Con tôi liệu có bị dị tật không?

Không. Thuốc tránh thai liều thấp rất an toàn. Khi có thai, lượng hoóc môn cơ thể bạn tiết ra rất lớn, hoóc môn của thuốc không đáng kể, không gây hại cho con bạn.

- Tôi uống thuốc tránh thai chỉ để tăng cân thôi, vậy có được không?

Chắc bạn sẽ thất vọng. Thuốc tránh thai được chế ra không phải để tăng cân. Các nhà nghiên cứu đã tìm mọi cách để giảm tác dụng phụ, tăng cân chỉ là một trong các tác dụng phụ xảy ra với một số ít người, nên khả năng tăng cân là nhỏ bé. Tập thể dục thể thao và ăn uống tốt có ích hơn nhiều.

- Thuốc uống tránh thai chỉ có một hoóc môn

Thuốc này chỉ chứa hoóc môn progesteron, là loại phù hợp cho người mẹ đang cho con bú vì nó không ảnh hưởng đến số lượng cũng như chất lượng sữa. Trên thị trường hiện phổ biến loại thuốc mang nhãn Exluton. Cơ chế tác dụng của thuốc này giống như thuốc tránh thai thông thường.

Hiệu quả của thuốc này không bằng thuốc có hai hoóc môn. Tuy nhiên, nó là biện pháp tránh thai tin cậy của phụ nữ cho con bú, bởi chất hoóc môn của phụ nữ cho con bú đã có tác dụng ức chế phần nào sự rụng trứng, nên với đối tượng này, thuốc vẫn có hiệu quả cao. Thuốc lại không ảnh hưởng đến sữa.

Nếu bạn không phải đang cho con bú nhưng cơ thể nhạy cảm với oestrogen, hoặc tác dụng phụ của thuốc tránh thai loại hai hoóc môn khiến bạn quá khó chịu thì bạn cũng có thể dùng loại này, song hiệu quả thấp (khoảng 88%).

Cách uống cũng như thuốc tránh thai thông thường, chỉ khác là cần đặc biệt chú ý uống thật đúng giờ, nhất là nếu bạn không cho con bú thì chỉ cần chậm uống hai, ba tiếng là bạn có thể rụng trứng ngay. Nếu quên uống thuốc, bạn hãy uống bù và dùng bao cao su hoặc kiêng giao hợp như với loại thuốc thông thường.

- Thuốc tránh thai khẩn cấp

Nếu đã giao hợp mà không dùng biện pháp tránh thai nào thì bạn sẽ có khả năng thụ thai. Trong trường hợp này, bạn có thể dùng thuốc tránh thai khẩn cấp. Đối với những cặp “quên” không dùng bao, định xuất tinh ra ngoài mà không kịp, hoặc đối với người bị hiếp dâm... đây là một biện pháp thích hợp.

Thành phần thuốc cũng là hoóc môn như thuốc uống tránh thai hằng ngày nhưng liều lượng cao hơn nhiều, được dùng sau khi giao hợp “không có dự phòng”. Nếu lúc đó trứng chưa rụng, thuốc sẽ ức chế sự rụng trứng. Nếu trứng đã rụng và thụ tinh, thuốc cũng tác động đến niêm mạc tử cung khiến phôi khó làm tổ. Nếu dùng đúng chỉ dẫn, trong vòng 72 giờ sau khi giao hợp, thuốc có hiệu quả 75%.

Khác với thuốc uống tránh thai thông thường, ai cũng có thể dùng được thuốc tránh thai khẩn cấp. Nó thường gây tác dụng phụ mạnh như buồn nôn, nôn, rong huyết, kinh nguyệt bất thường, cương vú, đau đầu, chóng mặt... nhưng thực ra không hại vì nó ra khỏi cơ thể rất nhanh.

Thuốc tránh thai khẩn cấp có vai trò quan trọng ở thời điểm cần “cấp cứu” nhưng không phải nên dùng quá 4 lần trong một tháng. Càng dùng thường xuyên, hiệu quả của nó càng giảm.

Cách sử dụng: Có hai loại thuốc, cách dùng khác nhau:

+ Thuốc mang nhãn hiệu Postinor: Uống một liều 1 viên trong vòng 1 tiếng đồng hồ sau giao hợp. Tuy nhiên, nếu bạn không kịp mua thuốc trong vòng một tiếng, bạn có thể uống 1 viên trong vòng 72 tiếng sau khi giao hợp (càng sớm càng tốt) và 1 viên nữa sau viên đầu 12 tiếng.

+ Nếu không có loại đó, bạn có thể dùng tăng liều thuốc tránh thai thông thường như Choice, Rigevidon, Microgynon, Marvelon...(trừ Exluton). Liều sử dụng: uống 4 viên trắng trong vòng 72 tiếng kể từ khi giao hợp (càng sớm càng tốt), sau đó 12 tiếng uống 4 viên trắng nữa.

Chú ý: Nếu nôn sau khi uống thuốc, bạn hãy uống lại liều đó ngay. Bạn có thể uống thuốc chống nôn để đảm bảo cơ thể hấp thụ thuốc. Vì tác dụng chỉ là 75% nên nếu đã uống thuốc mà chờ đến tận 14 ngày sau thời gian thông thường vẫn chưa thấy có kinh, bạn cần xét nghiệm xem có thai hay không.

Đây có phải là một cách tự phá thai không?

Hoàn toàn không phải. Thuốc chỉ tránh thai cho bạn khi chưa có thai, chứ không có tác dụng phá thai.

Nếu quá 72 tiếng rồi thì tôi có được uống nữa không?

Bạn vẫn uống được. Thuốc có thể có tác dụng cho đến tận năm ngày sau khi giao hợp, nhưng tất nhiên hiệu quả giảm nhiều.

Nếu uống thuốc mà vẫn có thai thì con tôi sinh ra có bị quái thai không?

Không, thuốc nhanh chóng rời ra khỏi cơ thể, không gây quái thai.

* Thuốc tiêm tránh thai

Thuốc tiêm tránh thai hiện nay đã có ở một số tỉnh thành, nhưng chưa được bán rộng rãi trong cả nước. Đây là hoóc môn progesteron, chỉ tiêm một lần vào bắp. Progesteron sẽ tiết dần vào cơ thể, giúp bạn gái tránh thai trong một thời gian dài (có loại 1 tháng và 3 tháng). Biện pháp này đạt hiệu quả rất cao, gần 100%. Nhược điểm của nó là làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Bạn có thể thấy ra kinh nhiều hơn, ra máu giữa hai kỳ kinh hoặc không thấy kinh. Tuy vậy, điều này không có hại.

Một số biện pháp tránh thai dùng hoóc môn khác: Nước ta hiện đang thử nghiệm thuốc cấy Norplant. Đó là hoóc môn progesteron đựng trong những gói plastic nhỏ hình que, được cấy dưới da người phụ nữ. Từ các gói này, hoóc môn tiết vào cơ thể, có tác dụng tránh thai trong thời gian tối thiểu là 5 năm. Ngoài ra, các biện pháp hoóc môn dùng cho nam giới cũng đang được nghiên cứu.

* Thuốc diệt tinh trùng

Đây là biện pháp khá mới ở Việt nam. Nó không phải là hoóc môn mà là một loại hoá chất có tác dụng diệt tinh trùng. Thuốc diệt tinh trùng có nhiều dạng như bọt, kem, viên đặt. Cách sử dụng rất đơn giản: Khoảng 15 phút trước khi giao hợp, người nữ đưa thuốc vào trong âm đạo, chú ý phải đưa sâu đến tận cổ tử cung để thuốc lan ra khắp vùng cổ tử cung. Tinh trùng gặp thuốc sẽ ngừng hoạt động.

Nếu được sử dụng thường xuyên, đúng theo hướng dẫn, thuốc diệt tinh trùng sẽ đạt hiệu quả 94%. Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng trên thực tế thấp hơn do không đưa thuốc vào sâu, hoặc đưa vào chưa được 15 phút đã giao hợp khiến thuốc không lan khắp vùng cổ tử cung. Ở phương Tây, nhiều người dùng thuốc diệt tinh trùng kết hợp với bao cao su, hiệu quả rất cao.

Điểm bất lợi của phương pháp này là giá hơi cao. Ngoài ra, một số phụ nữ gặp tác dụng phụ là âm đạo bị nấm hoặc có cảm giác khó chịu. Tuy nhiên, cảm giác khó chịu này không kéo dài. Nếu muốn sử dụng, bạn đừng ngại. Cứ dùng thử xem thuốc có phù hợp với mình không đã, nếu khó chịu thì hãy thôi dùng.

* Triệt sản

Triệt sản là biện pháp chỉ làm một lần mà có tác dụng tránh thai mãi mãi, khả năng sinh sản hầu như không thể phục hồi, hiệu quả rất cao (ở nam giới là 99,6%). Nếu bạn đã có đủ số con mình mong muốn, lại không có ý định kết hôn lần nữa thì đây là một biện pháp phù hợp.

Đối với nam giới, bác sĩ sẽ làm tiểu phẫu đơn giản là thắt và cắt hai ống dẫn tinh, ngăn không cho tinh trùng từ tinh hoàn đi lên túi tinh. Do đó, khi bạn xuất tinh, trong tinh dịch không còn tinh trùng nên không thể thụ thai được. Khi thực hiện việc này, bác sĩ dùng thuốc tê nên bạn không đau. Làm xong, bạn chỉ cần ở bệnh viện một tiếng là có thể về.

Nữ giới thì được cắt và thắt ống dẫn trứng nên trứng bị chặn lại, không thể gặp tinh trùng và đi đến tử cung được. Việc phẫu thuật triệt sản cho nữ giới phức tạp hơn nam giới. Bạn phải ở lại bệnh viện để theo dõi một ngày.

Sau khi thực hiện triệt sản, bạn cần nghỉ ngơi khoảng một hai ngày, sau đó có thể hoạt động bình thường. Tuy nhiên, để vết rạch dễ lành và tránh nhiễm trùng, bạn cần tránh làm việc nặng và chạy nhảy trong khoảng 1 tuần, cần giữ vết thương khô ráo khi tắm (có thể tắm rửa trở lại sau khi triệt sản khoảng 24 tiếng). Riêng với nam giới, khi giao hợp trở lại cần dùng bao cao su trong 20 lần giao hợp hoặc trong 12 tuần (vì túi tinh còn sót lại một ít tinh trùng), sau đó không phải lo tránh thai nữa.

Triệt sản có làm người ta yếu đi không?

Hoàn toàn không. Triệt sản chỉ là phẫu thuật nhỏ nên cơ thể sẽ nhanh chóng bình phục. Nó không làm cho sức khoẻ của bạn yếu đi. Trên thực tế, đa số người triệt sản đã ở tuổi ngoài 40, 50, có lúc bị bệnh tật vì sức lực không bằng lúc trẻ, nhưng lại đổ tội oan cho triệt sản.

Triệt sản có ảnh hưởng đến khả năng tình dục không?

Không. Sau khi triệt sản, người đàn ông sinh hoạt tình dục, phóng tinh và có khoái cảm như bình thường. Trong tinh dịch không có tinh trùng nữa nhưng sự vắng mặt của nó không gây khác biệt gì về cảm giác. Khả năng cương cứng và hoạt động của người đàn ông không có gì thay đổi. Phụ nữ cũng vậy, sau khi triệt sản, hoạt động tình dục hoàn toàn bình thường. Mặt khác, do không phải lo lắng tránh thai nữa nên rất có thể cả hai người lại được nhiều khoái cảm hơn trước.

Sau khi triệt sản, đàn ông có biến thành đàn bà và ngược lại?

Bạn thân mến, việc mỗi người là đàn ông hay đàn bà đã được quy định sẵn ở bộ nhiễm sắc thể và các hoóc môn sinh dục chỉ huy sự hình thành đặc tính của mỗi giới. Việc triệt sản chẳng hề ảnh hưởng đến bộ nhiễm sắc thể cũng như các hoóc môn sinh dục nên không thể làm thay đổi giới tính. Bạn đừng lo rằng sau khi triệt sản, bạn sẽ giống hoạn quan. Các hoạn quan ngày xưa bị cắt đôi tinh hoàn, mất đi các hoóc môn quan trọng của giới nam. Còn nếu triệt sản, bạn vẫn giữ đầy đủ “đồ nghề” và các tố chất của mình, chẳng có lý do gì để lo lắng như vậy?

Triệt sản có làm cho người ta bị điên hay giảm trí nhớ không?

Không. Việc cắt và thắt ống dẫn tinh, ống dẫn trứng hoàn toàn không có liên hệ đến hệ thần kinh, không làm cho ai điên hay giảm trí nhớ. Có thể việc triệt sản còn giúp thần kinh bạn thoải mái hơn vì bớt lo việc có thai đấy.

Triệt sản rồi, tinh trùng không xuất ra ngoài nữa thì sẽ đi đâu, trứng rụng sẽ đi đâu? Nó có bế hay tắc lại ở chỗ nào đó không?

Sau khi triệt sản, tinh trùng tiếp tục được sản xuất, trứng tiếp tục rụng, nhưng vì không sử dụng đến nên chúng được cơ thể hấp thụ lại. Tinh trùng và trứng chỉ là những tế bào vô cùng nhỏ bé, việc hấp thụ chúng rất dễ dàng.

Tất cả các tế bào của cơ thể đều không ngừng được thay thế; tế bào cũ bị đào thải, tế bào mới sinh ra. Có vậy cơ thể mới tồn tại được bao nhiêu năm tháng. Cơ thể có cơ chế riêng để đào thải các tế bào, thường là tế bào được phân hủy rồi qua máu và nước tiểu đi ra ngoài. Trứng và tinh trùng cũng được xử lý theo cách đó.

Sau khi triệt sản, người phụ nữ còn hành kinh không?

Tất nhiên người phụ nữ vẫn hành kinh. Sau khi triệt sản, các hoóc môn vẫn điều khiển niêm mạc tử cung theo chu kỳ dày lên và bong ra, đi ra ngoài qua cửa mình, không có gì khác trước...

Các phương pháp tránh thai “kém hiệu quả”

Các phương pháp này vốn có một cái tên mỹ miều là “tránh thai tự nhiên”. Thực ra “tự nhiên” chỉ có nghĩa là không dùng một dụng cụ nào, chứ cách thực hiện cũng chẳng phải là tự nhiên. Các phương pháp này hiệu quả kém, dễ gây có thai. Chính sự kém bảo đảm này làm ảnh hưởng đến tâm lý người sử dụng, gây lo lắng và không thoải mái khi sinh hoạt tình dục.

* Kiêng giao hợp âm đạo

Giao hợp âm đạo là hành động tình dục có dương vật ở trong âm đạo. Kiêng giao hợp có nghĩa là không làm điều đó.

Hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc vào cách thực hiện. Nếu hai bạn không hề sinh hoạt tình dục thì hoàn toàn không có khả năng thụ thai. Nhưng cũng có thể hai bạn có sự vuốt ve, âu yếm tạo cho nhau khoái cảm tình dục, chỉ tránh không cho dương vật vào trong âm đạo. Như thế gọi là sinh hoạt tình dục không giao hợp âm đạo. Nếu khoái cảm của bạn nam dẫn đến xuất tinh, hai bạn phải cẩn thận không để tinh dịch xuất ra ở gần cửa mình bạn nữ vì chỉ cần một chút tinh dịch rớt vào bên trong âm đạo cũng có khả năng gây thụ thai. Ngoài ra, tinh trùng cũng có thể tồn tại một lượng nhỏ trong chất dịch tiết ra ở dương vật trước khi xuất tinh, do đó cũng không nên để chất dịch đó rơi ở cửa mình bạn nữ.

Nếu có ý định sinh hoạt tình dục không giao hợp, hai bạn phải cảnh giác với mình, đừng để quá đà thành giao hợp.

* Xuất tinh ngoài âm đạo

Đó là khi đang giao hợp, sắp đến lúc xuất tinh, người nam rút dương vật ra khỏi âm đạo, xuất tinh ra ngoài.

Phương pháp này hiệu quả thấp, chỉ khoảng 60-70%, vì ngay trong dịch tiết ra từ dương vật do hưng phấn tình dục (trước khi xuất tinh) cũng có thể có tinh trùng. Đó là chưa kể trước khi phóng tinh, một vài giọt tinh dịch có thể rơi ra rồi mà người nam không biết, gây thụ thai. Hơn nữa, việc xuất tinh ra ngoài khó thực hiện được đều đặn, vì nhiều khi người nam không dừng lại kịp, xuất tinh từ khi chưa rút dương vật ra.

Ngoài vấn đề hiệu quả thấp, biện pháp này còn có nhược điểm rất lớn là hai người luôn ở trong tâm trạng căng thẳng đề phòng để có thể rút ra đúng lúc, không “toàn tâm toàn ý” vào việc giao hợp được. Việc rút ra làm giảm nhiều khoái cảm của người nam khi gần đến đỉnh điểm, đồng thời dễ gây hẫng hụt ở người nữ.

Phương pháp này ít hiệu quả nhưng tại sao anh chị tôi dùng đã bốn năm nay không sao?

Có lẽ anh chị bạn nằm trong số những người may mắn sử dụng phương pháp này thành công. Nhưng cũng có khả năng là anh chị bạn bị vô sinh hoặc kết hợp phương pháp này với tính vòng kinh, tức là những ngày có khả năng thụ thai cao thì không giao hợp.

Xuất ra “ngoài” có phải dễ gây có thai “ngoài” dạ con không?

Thắc mắc này chứng tỏ bạn còn chưa hiểu kỹ về cơ chế thụ thai và hiện tượng thai ngoài dạ con, có thể còn chưa hiểu rõ về hệ sinh dục phụ nữ. Có thai, dù là trong dạ con hay ngoài dạ con đều là do tinh trùng vào đến ống dẫn trứng, gặp được trứng. Xuất tinh ngoài âm đạo nếu thất bại gây có thai, thì tỷ lệ thai bình thường và thai ngoài dạ con không khác gì so với trường hợp xuất tinh trong âm đạo. Hai chữ “ngoài” ở đây hoàn toàn khác nhau.

* Tính vòng kinh

Tính vòng kinh là theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ, tính ra thời kỳ mà nếu giao hợp thì có khả năng thụ thai cao (thời kỳ không an toàn) để kiêng giao hợp hoặc dùng một biện pháp bổ trợ (như bao cao su) trong thời kỳ đó.

Phương pháp này hiệu quả thấp vì kinh nguỵệt phụ nữ có những dao động thông thường (vài ba ngày) và dao động bất thường (một tuần, nửa tháng do căng thẳng về tinh thần hoặc ốm đau) nên việc tính có thể không chính xác. Vả lại, có những chu kỳ không có trứng rụng, sau đó trứng có thể rụng bất cứ lúc nào, không nhất thiết trong khoảng thời gian tính được. Đó là chưa kể thời gian không an toàn tính ra khá dài nên nhiều khi đôi lứa khó kiềm chế. Áp dụng phương pháp này, nhiều cặp vợ chồng, nhiều cặp bạn trẻ đã thụ thai ngoài ý muốn. Nếu ở vùng hẻo lánh, xa đường đi lại, không đến được hiệu thuốc hay trạm xá, bạn cũng có thể dùng phương pháp này nhưng đáng tiếc là dù tính chính xác thì bất trắc cũng có thể xảy ra.

Cách tính: Có nhiều phương pháp tính như đếm ngày, cảm nhận sự rụng trứng, theo dõi nhiệt độ cơ thể, theo dõi chất dịch cổ tử cung. Những phương pháp này đều phức tạp. Sau đây, chúng tôi xin trình bày một cách đơn giản nhất:

Bạn theo dõi khoảng 6-8 chu kỳ kinh nguyệt (chu kỳ được tính từ ngày bắt đầu hành kinh đến ngày cuối cùng trước đợt hành kinh tiếp theo). Chỉ khi các chu kỳ không chênh nhau quá 2 ngày, bạn mới có thể áp dụng cách tính này:

- Lấy số ngày của chu kỳ ngắn nhất trừ đi 20, được ngày không an toàn đầu tiên.

- Lấy số ngày của chu kỳ dài nhất trừ đi 10, được ngày không an toàn cuối cùng.

Ví dụ: Lan theo dõi kinh nguyệt của mình và thấy:

- Chu kỳ thứ nhất dài 29 ngày

- Chu kỳ thứ hai dài 30 ngày...

- Đến hết chu kỳ thứ tám, Lan thấy các chu kỳ dao động rất ít, chỉ từ 29 đến 31 ngày.

- Lan tính: 29 - 20 = 9; 31- 10 = 21.

Vậy thời kỳ không an toàn của Lan là từ ngày thứ 9 đến ngày thứ 21 trong mỗi chu kỳ. Có nghĩa là trong những ngày này, Lan không nên có quan hệ tình dục mà không sử dụng một biện pháp tránh thai nào.

Tại sao tôi nghe người ta nói tính vòng kinh đơn giản là trứng rụng ngày thứ 14 của chu kỳ?

Có người quan niệm rằng vòng kinh phải là 28 ngày, và đối với vòng kinh đó, trứng thường rụng khoảng 14 ngày trước khi hành kinh lần sau, cũng là ngày thứ 14 của chu kỳ. Nhưng trên thực tế, ít người có vòng kinh như vậy. Đa số phụ nữ có vòng kinh dài hơn, hoặc ngắn hơn và có dao động. Chính vì thế mà cách tính trứng rụng ngày thứ 14 đã khiến nhiều người bị vỡ kế hoạch.

* Cho con bú

Nếu bạn mới sinh con chưa được 6 tháng, chưa có kinh trở lại và đang cho con bú hoàn toàn thì có thể nhờ đó mà tránh thai. Cho con bú hoàn toàn là chỉ cho bé bú mẹ, cho bú liên tục, bất cứ khi nào bé muốn bú, không cho bé ăn uống gì thêm. Nếu đủ các điều kiện này, hiệu quả tránh thai khá cao, khoảng 98%. Lý do là việc cho con bú trong thời gian này tác động đến việc sản xuất các hoóc môn của người mẹ, ức chế sự rụng trứng.

Tuy nhiên, biện pháp này thuộc loại “kém hiệu quả” vì chỉ cần một trong 3 điều kiện thay đổi, có nghĩa là nếu con bạn đã được hơn 6 tháng, hoặc đã hành kinh trở lại, hoặc cho con bú không hoàn toàn thì tác dụng tránh thai không còn nữa. Bạn phải sử dụng một biện pháp tránh thai khác.

Sau khi sinh tôi ra máu, vậy không dùng được cách này ư?

Thời gian đầu sau khi sinh, sản dịch tiếp tục ra, nhưng nếu vẫn cho bú hoàn toàn thì việc ra máu trong vòng 4 tuần sau khi đẻ không được coi là hành kinh. Nếu chưa được 4 tuần sau khi sinh thì bạn vẫn chưa hành kinh trở lại. Và nếu bạn có đủ các điều kiện khác, bạn có thể sử dụng phương pháp này.

Nhỡ đâu tôi rụng trứng từ trước khi có kinh trở lại thì sao?

Nếu chưa hết 6 tháng sau khi sinh, lại cho bú hoàn toàn thì khả năng có trứng rụng trước đợt hành kinh là rất thấp, do vậy không mấy nguy hiểm. Nhưng khi đã quá 6 tháng sau khi sinh, dù bạn chưa có kinh cũng có thể thụ thai vì khả năng rụng trứng trước khi hành kinh đã tăng lên nhiều.

Các cách tránh thai nhảm nhí

Sau khi trình bày các biện pháp “hiệu quả” và các phương pháp “kém hiệu quả”, chúng tôi không thể không kể tên vài cách nữa, nhưng với mục đích là để nếu bạn có nghe nói đến thì cũng đừng tin và đừng theo. Đó là giao hợp đứng, rửa âm đạo ngay sau khi giao hợp, uống nước dừa, ăn đu đủ... Các cách này chẳng có tác dụng chút nào vì nó không ngăn được trứng và tinh trùng kết hợp và phát triển thành thai nhi. Muốn tránh thai, bạn hãy dùng một trong các biện pháp “hiệu quả”. Nếu cố dùng các cách nhảm nhí này, bạn rất có thể sẽ thụ thai đấy.